گزارشی از مشکلات معیشتی بازنشستگان تأمین‌اجتماعی | پدربزرگ‌ها زیر خط فقر

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ حقوق ۳ میلیون و ۷۰۰ تا ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی تا چه اندازه کفاف زندگی یک خانواده مثلا سه نفره را می‌دهد؟ این سوال را از شما پرسیدیم تا در ادامه آن بگوییم از ۱۷۰ هزار بازنشسته تامین اجتماعی در مشهد، ۶۰ درصد آن‌ها یعنی ۱۰۲ هزار نفر با این حقوق ماهانه برای گذران زندگی، تلاش و به طور میانگین هرکدام از آن‌ها خانواده‌ای سه نفره را سرپرستی می‌کنند. پای درددل آن‌ها که بنشینید، از دختر و پسر دانشجو و خرج تحصیل می‌شنوید تا فرزندانی که دم بخت هستند و شرایط اقتصادی خانواده، ترمز ازدواج آن‌ها را کشیده است. خودشان را پدربزرگ‌های جامعه کارگری می‌خوانند و می‌گویند آن قدر هزینه‌های زندگی سنگین شده است که مجبورند به مشاغل دوم و حتی سوم روی بیاورند.

همه این‌ها به اهمیت توجه مسئولان به گره‌های افتاده در این سازمان اشاره می‌کند؛ از رسیدگی به وضعیت شستا بگیرید تا موضوع همسان سازی حقوق، پرداخت بدهی دولت به تامین جتماعی، نحوه مجاسبه عیدی و پاداش و... هرکدام در بخشی جداگانه باید پیگیری شود تا این زخم کهنه کمی التیام پیدا کند.

در این راستا، صبح دیروز نمایندگان کارگری استان خراسان رضوی و مشهد با نصرا... پژمانفر، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی دیدار کردند و درکنار بیان مشکلاتشان، قول مساعد نماینده‌ها برای پیگیری خواسته‌های جامعه بازنشستگان تامین اجتماعی در تهران را دریافت کردند.

خبر مهمی که چندی پیش درباره وضعیت بازنشستگان منتشر شد، درخواست بازپس گیری لایحه دائمی سازی همسان سازی حقوق بازنشستگان ازسوی دولت بود؛ یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی چند روز قبل، از ارائه لایحه جدید دولت در این زمینه خبر داده بود که البته هنوز جزئیات خاصی درباره آن دردسترس نیست. همین کش وقوس‌ها بهانه‌ای شد برای نوشتن این گزارش و اهمیت توجه به خواسته‌های جامعه بازنشستگان تامین اجتماعی که بخشی از این لایحه شامل حال آن‌ها می‌شد.

سهم ما از منابع کشور کجاست؟

«به داد پدربزرگ‌های جامعه کارگری برسید.» مدام بر این جمله تاکید می‌کند تا هم از شرایط سخت معیشتی قشری که ریاست کانون منتسب به آن‌ها را برعهده دارد، بگوید و هم به سن وسالی که افزایش یافته و انگار هنوز وقت استراحتش نرسیده است، اشاره کند. رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی استان خراسان رضوی در تماس با شهرآرانیوز، صحبتش را با توقعات این جامعه از دولت آغاز می‌کند و می‌گوید: در دوران اشتغال، ۳۰ سال وظیفه خود را انجام دادیم و کار کردیم، حالا حاکمیت و سازمان تامین اجتماعی وظیفه دارند نیاز‌های زندگی ما را تامین کنند. اکنون بیشتر بازنشستگان تامین اجتماعی زیر خط فقر هستند. حدود ۶۰درصد از بازنشستگان این سازمان حداقل دستمزد را می‌گیرند که بین ۳میلیون و ۷۰۰هزار تا ۴میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. در شأن ما نیست که با این سن وسال به مشاغل دوم و سوم متوسل شویم و بازهم زیر خط فقر زندگی بمانیم.

اصغر رضایی تفاوت حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی با دیگر سازمان‌های کشوری و لشکری را یک تبعیض ناروا می‌داند و می‌گوید: ما هم از منابع عمومی کشور سهم داریم و می‌خواهیم دولت همه بازنشستگان را به یک چشم ببیند. اگر دولت می‌خواهد استقلال سازمان تامین اجتماعی محفوظ بماند، بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی خود را به سازمان پرداخت کند. از گذشته تاکنون، همه دولت‌ها به کارکنان و بازنشستگان تامین اجتماعی به شکل یک فرزند ناتنی نگاه کرده اند، به نظر شما این وضع تا کی تحمل پذیر است؟ ما اعتقاد داریم که از نجابت جامعه کارگری و بازنشستگی سوءاستفاده شده و حالا تنها امیدمان به رهبر معظم انقلاب و آیت ا... رئیسی است.

خزانه دار کانون بازنشستگان تامین اجتماعی مشهد می‌افزاید: تاکنون اگر دولت‌های گذشته بودجه‌ای برای رفع بدهی تامین اجتماعی درنظر می‌گرفتند، یا تخصیص پیدا نمی‌کرد یا به جای بدهی خود شرکت‌های زیان ده را به سازمان تحمیل می‌کردند. ازسوی دیگر دولت‌ها قوانین حمایتی ویژه اصناف مختلف مثل قالی بافان، کارگران ساختمانی، خادمان مساجد و... را بر سازمان تحمیل می‌کنند، اما سهم خود را نمی‌دهند. اکنون اداره ۴۲میلیون جمعیت کشور برعهده تامین اجتماعی است، اگر این سازمان به زمین بخورد، مشکلات جامعه و کشور افزایش پیدا می‌کند و دولت توانایی اداره این جمعیت را ندارد. ما استقلال سازمان را نمی‌خواهیم که اسمش برای ماست، اما حیاط خلوت عده‌ای دیگر است که فقط از ما استفاده ابزاری می‌کنند.

رضایی با اشاره به همسان سازی حقوق بازنشستگان در سال قبل می‌گوید: این اقدام رضایت نسبی برای جامعه کارگری به دنبال داشت، اما به دلیل کنترل نشدن تورم، شیرینی افزایش حقوق به کام ما تلخ شد.
به گفته او اکنون در مشهد حدود ۱۷۰هزار بازنشسته اصلی تامین اجتماعی داریم که با احتساب بازنشستگان دیگر شهر‌های استان، این عدد به حدود ۲۷۰هزار نفر می‌رسد که با جمع اعضای خانواده‌های آن ها، نزدیک به ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار نفر زیر چتر سازمان قرار می‌گیرند.

خلاصه خواسته‌ها

رحمت ا... پورموسی، فعال حوزه کارگری، نیز درگفت وگو با شهرآرا، خواسته‌های بازنشستگان تامین اجتماعی را در چند حوزه خلاصه می‌کند. کارگران باید حداقل دو ماه پایه حقوق را به عنوان عیدی دریافت کنند، ولی وقتی بازنشسته می‌شوند، عیدی آن‌ها کارمندی می‌شود. همسان سازی عیدی و پاداش پایان سال بازنشستگان تامین اجتماعی طبق قانون با زمان اشتغال آن ها، یکی از خواسته‌های این قشر است. این فعال حوزه کارگری در این باره می‌گوید: پیگیری‌هایی در این زمینه انجام دادیم و حتی برای تامین مالی این موضوع پیشنهاد‌هایی را در قالب یک طرح به کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح کردیم که طبق آخرین پیگیری‌های انجام شده، به دلیل آنکه تصمیم گیری درباره حقوق و دستمزد شاغلان تامین اجتماعی برعهده شورای عالی کار است، کمیسیون این طرح را به وزارت کار ارسال کرده است تا بررسی شود.

پرداخت بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی، یکی دیگر از خواسته‌های این قشر است. براساس مصوبه کمیسیون تلفیق مقرر شد دولت از طریق واگذاری سهام شرکت‌های بورسی و غیربورسی به میزان ۹۰هزار میلیارد تومان بدهی خود را با سازمان تامین اجتماعی تسویه کند. پورموسی تاکید می‌کند: نباید این مصوبات در اندازه حرف باقی بمانند و دولت باید بودجه‌های درنظر گرفته شده برای رفع بدهی خود به سازمان را تا پایان سال تخصیص دهد.

موضوع همسان سازی دائمی حقوق بازنشستگان و پیگیری لایحه جدید پیشنهادی دولت سیزدهم و همچنین تعیین ردیفی در بودجه برای استفاده بازنشستگان تامین اجتماعی از منابع عمومی کشور، جزو موضوعاتی است که این فعال کارگری در بیان خلاصه‌ای از خواسته‌های بازنشستگان تامین اجتماعی بر آن تاکید می‌کند.

در مدیریت‌های ناکارآمد تجدیدنظر شود

نماینده مردم مشهدوکلات در مجلس شورای اسلامی مشکل بازنشسته‌های تامین‌اجتماعی را زخم کهنه‌ای توصیف می‌کند که به همین سادگی‌ها التیام پذیر نیست. نصرا... پژمانفر در این‌باره به شهرآرا می‌گوید: تامین‌اجتماعی در سال گذشته برای تامین هزینه‌های خود ماهی ۵ هزار میلیارد تومان از بانک رفاه استقراض می‌کرده که باتوجه‌به قانون همسان‌سازی و افزایش حقوق بازنشسته‌ها این رقم به بیشتر از ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که نشان‌دهنده کسری درآمد‌های سازمان است.

او با اشاره به مطالبات تامین‌اجتماعی از دولت که در لایحه بودجه، پرداخت ۹۰ هزار میلیارد تومان از آن به تامین‌اجتماعی پیش‌بینی شده است، ادامه می‌دهد: باید برای این موضوع یک فکر اساسی کرد و تامین‌اجتماعی درکنار پیگیری مطالبات خود از دولت، باید مجموعه دارایی‌های خود و شستا را فعال کند. امروز به بهانه اینکه مشکلاتی در شستا وجود دارد، نمی‌توان قبول کرد که مجموعه‌هایی در شستا زیان‌ده و بدون درآمد باشند.

به‌گفته نماینده مردم مشهدوکلات در مجلس شورای اسلامی، مدیریت ضعیف و تحمیلی‌ای که بر شستا تحمیل شده، آن را ناکارآمد کرده است که باید در آن تجدیدنظر شود و سازمان بتواند از این ظرفیت و سرمایه، هزینه بخشی از وظایف خود را تامین کند.
پژمانفر درباره نتیجه جلسه دیروز خود با فعالان حوزه کارگری نیز می‌گوید: بحث‌های مفصلی صورت گرفت که قرار شد ما بخشی از آن را در تهران پیگیری کنیم؛ چون خواسته‌های بازنشستگان تامین‌اجتماعی مربوط به تصمیم‌های کشوری است و باید از تهران پیگیری شود.